“Амжилттай суралцаж шилдэг оюутан болох алхмууд” /Зөвлөгөө №2/

                         Хаашаа очихоо мэдэхгүй оюутанд ямарч мэргэн багш туслахгүй

Çîðèëãûíõîî òºëºº ÿâæ áóé îþóòàíä äýëõèé õ¿ðòýë çàéãàà òàâüæ ºãäºã.Îþóòàí çàëóóñò çîðèóëñàí öóâðàë çºâëºãººíèéõºº 2-ðò çîðèëãûí òóõàé ìýäýýëëèéã õ¿ðãýæ áàéíà. Õóâü õ¿íèé õºãæëèéí ÷èãëýëýýð ãàðñàí îëîí óëñûí õýìæýýíèé íîì ñóðàõ áè÷ã¿¿äýä õàìãèéí ãîë õýñýã íü çîðèëãûí òóõàé áàéíà. ¯¿íýýñ õàðàõàä õóâü õ¿í àìæèëò ãàðãàõ òýð äóíäàà íàñàí òóðøäàà õºäºëìºðëºõ ñàëáàðûíõàà ìýäëýã ìýäýýëëèéã õóðèìòëóóëæ ñóðàëöàæ áàéãàà îþóòíóóäûí õóâüä çîðèëãî ÷óõëààñ ÷óõàë.

Ýðòíèé ìýðãýä õààíà î÷èõîî ìýäýõã¿é õ¿íä àëü ÷ ç¿ãèéí ñàëõè òóñëàõã¿é õýìýýí áè÷ñýí áàéíà. ªºðººð õýëáýë çîðèëãîã¿é çîðèëãî íü òîäîðõîéã¿é îþóòàíä ÿìàð÷ ìýðãýí áàãø, ñàéí íîì, òîì ñóðãóóëü òóñ áîëîõã¿é ãýñýí ¿ã. Òèéìýýñ îþóòàí òà áîëîîä ýíýõ¿¿ çºâëºãººã óíøèæ ñóóãàà ýöýã ýõ÷¿¿ä õ¿¿õäèéíõýý çîðèëãûã íýã àñóóãààðàé. Çîðèëãîòîé áàéõ íü ÿàãààä õýðýãòýé âý?

1.    Çîðèëãûíõîî òºëºº öàãàà çàðöóóëæ, äýìèé áóðóó ç¿éëä ñàòààðàõã¿é ìóó ç¿éëä àâòàõã¿é áàéæ ÷àääàã.

2.    Çîðèëãîòîé òýð äóíäàà òîì çîðèëãîòîé áàéãàà ¿åä àëèâàà áýðõøýýë æèæãýðäýã. Ìàø ñàéí ìýðãýæèëòýí áîëæ, ÷àäâàðëàã áîëîâñîí õ¿÷èí áîëîõûã çîðüæ áàéãàà õ¿íä ºã뺺 ýðò áîñîõ, íýã óäààãèéí áàãøèéí äààëãàâàð õèéõ, ýñõ¿ë øàëãàëò ºãíº ãýäýã õýö¿¿ ç¿éë åðººñºº ÷ áèø. Õàðèí ÿàæ èéæ áàéãààä ñóðãóóëèà òºãñºõèéã ýðìýëçýæ áàéãàà õ¿íä ºã뺺 á¿ðèéí íîéð õýö¿¿ ñàíàãäààä, áàãøèéí ºãñºí äààëãàâàð, óíøèõ íîì á¿õýí íü õ¿íä ñàíàãääàã. Òîì áýðõøýýëèéã òîì çîðèëãî ë æèæèãð¿¿ëäýã áàéíà.

3.    Çîðèëãûíõîî òºëºº çîëèîñ ãàðãàæ ÷àääàã áîëäîã. Áàñ çîðèëãîòîé áàéæ ò¿¿íèéõýý òºëºº áàéãàà öàã õóãàöààãàà çîðèóëæ ÷àääàã. Ñóóò õ¿ì¿¿ñ, àìæèëòòàé ÿâàà áèçíåñìåí¿¿äèéã õàðàõàä òýä îþóòàí áàéõäàà äàíäàà òîì õ¿ñýë çîðèëãîòîé áàéñàí áàéäàã.

Òàíû õ¿¿õýä ýñõ¿ë òà ººðèé㺺 çîðèëãûíõîî òºëºº ÿâíà óó öàã õóãàöààã çàäãàé ìºí㺠øèã ¿ðæ ÿâíà óó ãýäãýý ºã뺺 áîñîõäîî õýðõýí áîñîæ, ñóðãóóëü ðóóãàà ÿâàõäàà õýð àç æàðãàëòàé áàéíà ãýäãýýñ ë õàðæ áîëíî. Çîðèëãîòîé áàéæ àìæèëò ãàðãàõûí òóëä ìýðãýæèëäýý äóðòàé áàéõ íü ÷óõàë. Äýëõèéí îëîí îðîíä ÿâóóëñàí ñóäàëãààãààð àç æàðãàëòàé õ¿í ãýäýã ºã뺺 õè÷ýýë, àæèëäàà ÿàð÷ îðîé ãýð ë¿¿ãýý ÿàðäàã õ¿íèéã õýëíý ãýñýí áàéíà. Õàðèí çàðèì îþóòíóóä ìýðãýæèëäýý õè÷ýýëäýý äóðã¿é áàéäàã áà ýíý íü èõýâ÷ëýí áîäëîîñ øàëòãààëñàí áàéäàã.

Áèä ÿíç á¿ðèéí þì õ¿ñ÷ ýñõ¿ë àâàõûã áîääîã. Õàðèí çîðèëãî áîë ¿¿íýýñ ÿëãààòàé. ̺ðººäºë õýìæèãäýõ¿éö áèø, áîäîë áîäèòîé áèø áàéäàã áîë çîðèëãî äàðààõ øàëãóóðóóäûã õàíãàñàí áàéõ ¸ñòîé.

1.    Òîäîðõîé áàéõ. Çîðèëãîî ìàø òîäîðõîé áàéëãàõ ¸ñòîé áà èíãýñíýýð òà ò¿¿íèéõýý òºëºº õºäºëìºðëºõ áîëîëöîî áèé áîëíî.

2.    Õýìæèãäýõ¿éö áàéõ. Òàíû çîðèëãî õýìæèãäýõ¿éö ýöýñò íü ä¿ãíýæ áîëîõîîð áàéõ ¸ñòîé. Èõýíõ îþóòíóóäààñ òàíû çîðèëãî þó âý? ãýõýä ñàéõàí àìüäðàõ, ýõñ¿ë ñàéí ìýðãýæèëòýí áîëîõ ãýõ ìýòýýð çîðèëãîî õýëäýã. Ãýòýë ¿íýíäýý ÿìàð àìüäðàëûã ñàéõàí àìüäðàë ãýõ ÿìàð ÷àäâàðòàé ìýðãýæèëòíèéã ñàéí ìýðãýæèëòýí ãýõ íü òîäîðõîéã¿é áàéíà.

3.    Õóãàöààòàé áàéõ. Õýçýý áèåëýãäýõ, õýäèé õóãàöààíä ¿ðãýëæëýõ çýðýã íü òîäîðõîé áàéæ ìºðººä뺺ñ ÿëãààòàé áàéäàã áàéíà.

Õ¿ñýë äóóññàí ãàçàð õ¿í ººðºº äóóñäàã ãýñýí ìýðãýí ¿ã áàéäàã. Òèéì ÷ ó÷ðààñ çàëóó õ¿í àìæèëòòàé ñóðàëöàõ, ñàéí ìýðãýæèëòýí áîëîõûí òóëä ñàéí çîðèëãîòîé áàéõ íü ÷óõëààñ ÷óõàë.

Çàëóó õ¿íä çîðèëãî ¿ã¿é áîë ýõ îðîíä èðýýä¿é ¿ã¿é.